Na powierzchni niemal wszystkich skał w rezerwacie przyrody „Skamieniałe Miasto” w Ciężkowicach, można zaobserwować bardzo wyraźne i różnorodne formy wietrzeniowe. Spacerując po Skamieniałym Mieście nawet ich nie zauważamy, innym razem zastanawiamy się, jak powstały tak regularne otwory. Na ich powstanie największy wpływ mają czynniki atmosferyczne w połączeniu z zachodzącymi procesami chemicznymi. Warto dowiedzieć się jaka jest geneza powstania tych niezwykłych struktur, które czasem przybierają rozmiary bardzo niewielkie – kilku centymetrowe, innym razem osiągają nawet metr średnicy.

Efektem działalności czynników atmosferycznych w połączeniu z zachodzącymi procesami chemicznymi są:

1. struktury komórkowe – system okrągłych jamek oddzielonych od siebie wąskimi żeberkami, bądź połączonych ze sobą w większe nieregularne zagłębienia. Mogą przypominać plaster miodu a w ich powstaniu główną rolę odgrywają: nierównomierne rozmieszczenie spoiwa, procesy jego ługowania (wypłukiwania), system spękań skały oraz procesy krystalizacji minerałów wtórnych;

2. zagłębienia wielkości od kilku centymetrów do nawet metra średnicy, powstałe w miejscach skały słabo spojonej lub po wypadnięciu otoczaków;

3. struktury arkadowe – łukowate, sklepione jamki, porozdzielane żeberkami lub kolumnami powstające na skutek krążenia wody;

4. bruzdy podkreślające uławicenie;

5. kociołki wietrzeniowe – rezultat chemicznego i fizycznego wietrzenia w zagłębieniach gromadzących wodę (dodatkowe zakwaszanie przez roślinność).

Katarzyna Tonia – geolog, przewodnik SKPG Kraków.